تا حالا از خودت پرسیدی چرا بعد از موفقیت حس می‌کنی خسته و بی‌انگیزه‌ای؟ یا چرا بعد از رسیدن به هدف، دیگه حتی برای کارای ساده هم انگیزه نداری؟
اگه این حس برات آشناست، بذار بهت بگم که تنها نیستی.
به وبسایت فریبا رجبی خوش اومدین! توی این بلاگ یکی دیگه از میلیون‌ها ایده جهان درباره اینکه چطور میتونیم زندگی خوبی برای خودمون بسازیم رو با هم بررسی می‌کنیم. پس با من همراه باشین!
مغز چطور به استرس و موفقیت واکنش نشون می‌ده؟
وقتی می‌خوایم به هدفی بزرگ برسیم، دو تا هورمون اصلی توی مغز ترشح می‌شه: دوپامین و کورتیزول.
- دوپامین: همون هورمونه که وقتی فکر می‌کنی به یه پاداش نزدیک شدی، توی مغزت ترشح می‌شه و باعث می‌شه حس کنی انگیزه داری.
- کورتیزول: همون هورمون استرسه که وقتی تهدید یا فشاری رو حس می‌کنی، بدنت رو آماده می‌کنه تا سریع‌تر و متمرکزتر عمل کنی.
حالا این دوتا هورمون دست به دست هم می‌دن تا تو رو برای رسیدن به هدفت هل بدن. اما این روند یه مشکل بزرگ داره: دوپامین و کورتیزول خیلی سریع از بین می‌رن. وقتی به هدفت می‌رسی، مغزت یهو خالی می‌شه و احساس خستگی و بی‌انگیزگی سراغت میاد.
داستان واقعی من از تأثیر استرس بعد از موفقیت
منم مثل تو بارها این تجربه رو داشتم. مثلاً وقتی برای یه پروژه بزرگ کار می‌کردم، تنها چیزی که بهم انگیزه می‌داد، ترس از شکست بود. دائم با خودم می‌گفتم: “اگه این پروژه موفق نشه، همه چی از دست می‌ره!” این فکر باعث می‌شد با تمام توان کار کنم و بالاخره به نتیجه برسم. اما بعدش چی؟
یه حس عجیب خستگی و بی‌حوصلگی می‌اومد سراغم. انگار همه انرژی و انگیزه‌م رو از دست داده بودم. و این حس، نه‌تنها از لذت موفقیتم کم می‌کرد، بلکه باعث می‌شد دیگه حتی نتونم اون موفقیت رو حفظ کنم.
چرا استرس باعث می‌شه بی انگیزه بشیم؟
وقتی دائماً با استرس و فشار کار می‌کنی، مغزت عادت می‌کنه که فقط توی شرایط اضطراری فعال باشه. یعنی چی؟
یعنی مغزت فقط وقتی دوپامین ترشح می‌کنه که یه خطر بزرگ حس کنه. اما وقتی به هدفت رسیدی و خطر از بین رفت، دیگه دوپامینی باقی نمی‌مونه که انگیزه‌ت رو حفظ کنه. اینجاست که احساس خستگی و بی‌انگیزگی می‌کنی.
چطور این چرخه رو بشکنیم؟
۱. استرس و فشار رو مدیریت کن
به جای اینکه دائم به خودت استرس وارد کنی، سعی کن کارهات رو به قدم‌های کوچیک تقسیم کنی.
مثلاً اگه می‌خوای برای یه امتحان بزرگ آماده بشی، به جای اینکه به خودت بگی “اگه اینو قبول نشم، تمومه!” بیا و بگو: “هر روز یه بخش کوچیک می‌خونم.” بعدش، برای هر بخش که تموم می‌کنی، به خودت یه جایزه کوچیک بده. این‌طوری، مغزت یه جریان مداوم از دوپامین دریافت می‌کنه و همیشه انگیزه‌ت متعادل باقی می‌مونه.
۲. از موفقیت‌های کوچیک لذت ببر
یادت باشه که موفقیت فقط توی رسیدن به هدف‌های بزرگ نیست.
هر قدم کوچیکی که برمی‌داری، خودش یه موفقیته. مثلاً اگه امروز یه کار کوچیک رو با تمرکز و دقت انجام دادی، به خودت افتخار کن. این کار کمک می‌کنه انگیزه‌ت رو برای ادامه مسیر حفظ کنی.
۳. استراحت کن و انرژی‌ت رو بازیابی کن
همیشه فکر نکن که باید بی‌وقفه کار کنی. استراحت هم بخشی از موفقیته.
وقتی به خودت اجازه می‌دی استراحت کنی، نه‌تنها انرژی‌ت رو بازیابی می‌کنی، بلکه ذهن آروم‌تری هم خواهی داشت که بهتر میتونه تصمیم بگیره.
۴. مغزت رو به دوپامین‌های کوچیک عادت بده
به جای اینکه منتظر لحظه‌های بزرگ و پر استرس باشی، توی روزمره‌گی‌هات دنبال چیزهایی باش که خوشحالت می‌کنه.
مثلاً نوشیدن یه فنجون چای گرم، یا پیاده‌روی توی یه پارک. این کارا باعث می‌شه مغزت عادت کنه که از چیزای کوچیک هم لذت ببره.
۵. دست از کمال گرایی بردار
یادت باشه که هیچ‌کس کامل نیست. پس از خودت انتظار نداشته باش که همیشه بهترین باشی.
اگه به خودت اجازه بدی اشتباه کنی، استرس و فشار کمتری رو تجربه می‌کنی و بهتر می‌تونی از مسیر موفقیت لذت ببری.
نتیجه‌گیری: تأثیر استرس بر موفقیت را دست کم نگیرید
استرس گاهی به ما انگیزه می‌ده، اما وقتی بیش از حد بشه، باعث می‌شه که خسته و بی‌انگیزه بشیم. برای اینکه از این چرخه بیرون بیایم، باید یاد بگیریم استرس رو مدیریت کنیم و به جای دوپامین‌های انفجاری، یه جریان ملایم و پایدار از انگیزه برای خودمون ایجاد کنیم.
ویدیو این بلاگ رو هم ببینید
برای این بلاگ یک ویدیو ساختم که توی کانال یوتیوبم که همین پایین براتون لینکش رو گذاشتم میتونید ببینید. احتمالا دیدن تصاویر مرتبط با این مطالب و همچنین یکبار دیگه شنیدن این نکات مهم که با صدای خودم اون‌ها رو خوندم میتونه بهتون کمک کنه تا همیشه توی مسیر پیشرفت و موفقیت بمونید و کمتر خسته و بی انگیزه بشید. بلاگ‌های دیگه‌ای هم هستند که در رابطه با این موضوع بهتون کمک میکنند تا هر روز خودتون رو در مسیر رشد نگهدارید.
چطور بفهمیم تحت فشار قرار داریم؟
رهایی از استرس با شکرگزاری در موقعیت‌های ناگهانی
۵ مرحله ساده برای مدیریت احساسات و بهبود هوش هیجانی