امروز نوبت درست کردن سوپ ساده و اقتصادی از کشور آلمان شد. سوپ نان (Brotsuppe).
همیشه فکر می‌کردم غذاهای معروف و محبوب دنیا، باید پر از مواد عجیب و غریب باشن. اما وقتی شروع به کشف آشپزی فرهنگ‌های مختلف کردم، یه چیز برام خیلی جالب شد: بیشتر غذاهای موندگار، از ساده‌ترین مواد درست شدن.
طرز تهیه سوپ جعفری با خامه (Kerbelsuppe) آلمانی
طرز تهیه سوپ سیب زمینی (Caldo de Papas) اسپانیایی
نان؛ خاطره‌ای از کودکی تا سفره‌های امروز
یه چیزی توی عطر نون تازه هست که هیچ‌وقت از یاد آدم نمی‌ره. اون بوی گرم و آشنا که وقتی از کنار یه نونوایی رد می‌شی، ناخودآگاه نفس عمیق می‌کشی تا بیشتر حسش کنی.
برای من، ارزش نون از همون بچگی شکل گرفت. یکی از تفریح‌های مورد علاقه‌م این بود که روبه‌روی خونه‌ی بابابزرگم، جلوی نونوایی لواش وایستم و با دقت نگاه کنم که چطور نون درست می‌شه.
هر روز، با یه شوق کودکانه، خودم رو به نونوایی می‌رسوندم و حرکات شاطر و دو نفر دیگه‌ای که یکی خمیر رو چونه می‌کرد و اون یکی نون‌ها رو روی تنور می‌ذاشت، تماشا می‌کردم. اون لحظه‌ها، صدای پهن شدن خمیر، گرمای تنور و عطر نون تازه، همه‌شون برای من یه جادوی واقعی بودن.
اونجا بود که فهمیدم نون فقط یه غذا نیست، یه نتیجه‌ست؛ نتیجه‌ی زحمت، عشق و حوصله.
طرز تهیه نان تافتون ایرانی در آشپزخانه فریبا رجبی
ما ایرانی‌ها و حرمت نان
ما ایرانی‌ها از همون بچگی یاد گرفتیم که نون یه چیز مقدسه. هیچ‌وقت نباید خورده‌های نون رو توی سطل زباله میریختیم. نون‌های اضافه رو برای نون خشکی نگه می‌داشتیم یا برای پرنده‌ها و حیوانات محله‌مون کنار می‌ذاشتیم.
اسراف نکردن، یکی از چیزایی بود که همیشه توی خونه، مدرسه و حتی کوچه و بازار بهمون یاد می‌دادن.
حتی الان هم که زندگی مدرن‌تر شده، هنوز وقتی یه تیکه نون می‌افته زمین، ناخودآگاه برش می‌داریم، می‌ذاریم کنار یا براش یه فکری می‌کنیم. چون می‌دونیم که نون چقدر ارزش داره.
طرز تهیه نان لواش ترکی در آشپزخانه فریبا رجبی
نان، توی فرهنگ‌های مختلف هم حرمت داره
اما جالب اینجاست که فقط ما ایرانی‌ها نیستیم که این حس رو داریم. توی خیلی از کشورهای دنیا، نون فقط یه غذا نیست، یه بخش از فرهنگ و زندگیه.
همون‌طور که ما نون‌هامون رو توی آش دوغ، آبگوشت، اشکنه یا کله‌جوش تیلیت می‌کنیم، توی آلمان هم یه سوپ قدیمی دارن به اسم سوپ نان آلمانی (Brotsuppe).
ایده‌ش خیلی برام جالب بود؛ اینکه چطور آلمانی‌ها هم، درست مثل ما، برای اسراف نکردن نون، ازش یه غذای جدید و خوشمزه درست کردن.
نان، چیزی که دنیا رو به هم وصل می‌کنه
حالا که نگاه می‌کنم، می‌بینم که یه چیز ساده مثل نون، چطور میتونه ما رو به فرهنگ‌های دیگه وصل کنه.
- توی ایران، خورش محروگ صبعه (خورش نان خوزستانی) داریم که نون رو تبدیل به یه غذای کامل می‌کنه.
- آلمانی‌ها از نون‌های بیات، یه سوپ ساده و مقوی درست می‌کنن که مخصوص روزای سرد ساله.
- فرانسوی‌ها از نون‌های مونده، پودینگ نون می‌پزن که یه دسر معروفه.
یه چیز مشترک بین همه‌ی ما هست: اسراف نکردن و پیدا کردن یه راه هوشمندانه برای استفاده از چیزی که یه روز براش زحمت کشیده شده.
طرز تهیه نان فوکاچیا ایتالیایی در آشپزخانه فریبا رجبی
چالش پختن سوپ‌های بین‌المللی
اگه منو دنبال کرده باشی، احتمالاً می‌دونی که چند وقته وارد یه چالش شدم؛ چالش پختن سوپ‌های بین‌المللی، کشف طعم‌های جدید و پیدا کردن داستان‌هایی که توی هر کاسه‌ی ساده‌ی سوپ پنهون شده.
توی این گشت‌وگذارها، رسیدم به سوپ نان آلمانی. یه غذای قدیمی، ساده، ولی عجیب آشنا. درست مثل همه‌ی غذاهای سنتی خودمون که وقتی نون‌های خشکمون رو توی آبگوشت، کله‌جوش یا آش دوغ تیلیت می‌کنیم، از یه چیز معمولی، یه طعم خاطره‌انگیز می‌سازیم.
اما چیزی که بیشتر از همه برام جذاب بود، فقط طعم و شکل این غذا نبود. من سال‌ها آشپزی کردم؛ حرفه‌ای.
- غذاهای بین‌المللی زیادی پختم،
- توی سایت، اینستاگرام و یوتیوب آموزش دادم،
- و همیشه دنبال طعم‌های جدید بودم.
اما حالا که سبک زندگی آهسته رو انتخاب کردم، انگار یه چیز عجیبی داره اتفاق می‌افته.
وقتی سادگی خودش رو بهت نشون می‌ده…
هرچی بیشتر آروم می‌گیرم، هرچی بیشتر از این عجله‌ی بی‌وقفه فاصله می‌گیرم، غذاهای ساده‌تر خودشون رو بیشتر نشون می‌دن.
- غذاهایی که توی حوصله یه زندگی آروم جا می‌گیرن.
- غذاهایی که از چیزای اضافی و دورریختنی، یه طعم جدید می‌سازن.
- غذاهایی که وقتی درستشون می‌کنی، عجله‌ای توش نیست، فقط حس و حالیه که آروم‌آروم پخته می‌شه.
سوپ نان آلمانی دقیقاً همین حس رو داره.
نون‌های خشک شده‌ای که شاید یه روزی فراموش شده بودن، حالا دوباره جون می‌گیرن.
یه سوپ که اصلش از سادگی میاد، از اینکه بتونی چیزای کوچیک رو ببینی و ارزششونو درک کنی. برای همین هم میخوام دعوتتون کنم که با من این سوپ ساده و خوشمزه آلمانی رو بپزید و لذتش رو ببرید.
مواد لازم برای تهیه سوپ نان آلمانی (برای ۲ تا ۳ نفر)
- ۲۵۰ گرم نان خشک یا مانده (ترجیحاً نان قهوه‌ای یا روستایی)
- ۱ عدد پیاز کوچک، خرد شده
- ۱ قاشق غذاخوری کره یا روغن زیتون
- ۱ لیتر آب مرغ یا سبزیجات (بسته به سلیقه و نوع رژیم غذایی)
- ۱ حبه سیر، خرد شده (اختیاری، برای عطر بیشتر)
- نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
- کمی جوز هندی (اختیاری، برای طعم گرم و ملایم)
- جعفری خرد شده برای تزئین
طرز تهیه سوپ نان آلمانی؛ یه تجربه‌ی ساده و لذت‌بخش
۱. آماده کردن نان؛ از اضافه‌ها، یه غذای جدید بسازم
نان‌های خشکم رو روی تخته آشپزی می‌ذارم و با دست خردشون می‌کنم. حس تردی‌شون زیر انگشت‌هام جالبه، انگار دوباره قراره جون بگیرن. اگه زیادی نرم باشن، چند دقیقه توی فر می‌ذارمشون تا کمی برشته بشن. بوی نون گرم که توی آشپزخونه می‌پیچه، یه حس آشنا داره، همون بویی که همیشه گرسنه‌م می‌کرده.
۲. تفت دادن پیاز؛ عطر همیشگی آشپزخونه
کره یا روغن زیتون رو توی قابلمه گرم می‌کنم، صدای آروم جلز و ولز که بلند می‌شه، یه قاشق از پیاز خرد شده رو می‌ریزم و آروم هم می‌زنم. کم‌کم طلایی می‌شه، نرم می‌شه، بوش فضا رو پر می‌کنه. توی این لحظه، انگار یه بخشی از آشپزی که همیشه دوست داشتم، برام زنده می‌شه. اگه سیر هم دارم، حالا وقتشه که اضافه‌ش کنم، فقط چند ثانیه تفتش بدم، همین که بوش توی هوا پخش بشه، کافیه.
۳. اضافه کردن نان؛ وقتی یه ماده‌ی ساده، تبدیل به یه چیز جدید می‌شه
تکه‌های نون رو توی قابلمه می‌ریزم و هم می‌زنم. جذب روغن و طعم پیاز، یه جور بازیه، یه جور تغییر که باعث می‌شه نونا نرم بشن، ولی هنوز یه کم از بافتشون رو حفظ کنن. یه لحظه مکث می‌کنم، نگاهشون می‌کنم، یه چیز جدید داره شکل می‌گیره.
۴. اضافه کردن آب مرغ؛ ترکیب شدن طعم‌ها
آب مرغ یا سبزیجات رو کم‌کم اضافه می‌کنم. بخار آروم بالا میاد، حس گرمای دلنشینی داره. یه قاشق برمی‌دارم و آروم توی قابلمه می‌چرخونم. حالا وقتشه که همه‌ی مواد کنار هم باشن، جا بیفتن و یه چیز کامل بشن. یه لحظه‌ای که می‌تونم فقط بشینم و نگاه کنم که چطور همه‌چیز کنار هم معنی پیدا می‌کنه.
۵. ادویه‌ها؛ یه طعم ساده ولی عمیق
نمک، فلفل سیاه و یه کم جوز هندی. همه‌شون آروم توی مایع حل می‌شن. یه قاشق از سوپ رو می‌چشم، مزه‌ش ملایمه، ولی پر از حس خونگی. انگار یه چیزی توی طعمش هست که یاد لحظه‌های آروم خونه‌ی مادربزرگ می‌ندازه.
۶. میکس کردن یا همون‌طور خوردن؟
اینجا انتخاب با منه؛ اگه دلم یه سوپ نرم و خامه‌ای بخواد، با گوشت‌کوب برقی میکسش می‌کنم. ولی اگه اون بافت روستایی و حس نون‌های شناور توی سوپ رو دوست داشته باشم، همین‌طور توی کاسه می‌ریزم.
۷. سرو کردن؛ لحظه‌ی آرامش در یک کاسه‌ی گرم
سوپ رو توی کاسه می‌ریزم، یه کم جعفری تازه روش می‌پاشم، یه تکه نون کنارش می‌ذارم. یه لحظه نفس عمیق می‌کشم، بوی نون و ادویه‌ها توی هوا پیچیده، یه قاشق برمی‌دارم و مزه‌ش می‌کنم. گرم، لطیف، و همون‌قدر ساده که همیشه باید باشه.
و این یعنی، از لحظه‌های کوچیک لذت بردن. از ساده‌ترین چیزا، یه حس خوب ساختن.
طرز تهیه نان تست سفید ساده در آشپزخانه فریبا رجبی
طرز تهیه نان سیمیت ترکی در آشپزخانه فریبا رجبی
نکته تکمیلی برای تهیه سوپ ساده یا همون سوپ نان آلمانی
این سوپ ساده خودش به‌تنهایی خوشمزه‌ست، اما اگه دوست داری یه کم متنوع‌ترش کنی، می‌تونی یه مشت سبزیجات مثل هویج یا کرفس بهش اضافه کنی.
یا اگه دلت یه بافت نرم‌تر و طعم غنی‌تر می‌خواد، یه قاشق کوچیک خامه هم بزنی، بدون اینکه پیچیده بشه، فقط یه لطافت خوشایند بهش می‌ده. حتی اگه یه تیکه نون تست‌شده کنارش بذاری، همه چیز همون‌قدر ساده می‌مونه، ولی با یه حس تازه‌تر و دلچسب‌تر. گاهی یه تغییر کوچیک، حال و هوای یه غذای ساده رو قشنگ‌تر می‌کنه.
وقتی زندگی آهسته رو واقعاً حس می‌کنی…
چالش امروز هم تموم شد، یه سوپ ساده، خوشمزه و جدید پختم، ولی چیزی که برام مهم‌تر از یه دستور غذا بود، حسی بود که توی این مسیر پیدا کردم.
همیشه فکر می‌کردم برای تمرین زندگی آهسته باید یه گوشه بشینم، سکوت کنم، به هیچی فکر نکنم. ولی هر بار که امتحانش کردم، دنیای شلوغ اطرافم اجازه نداد. هنوز کارهای نیمه‌تموم توی ذهنم چرخ می‌زد، هنوز برنامه‌های فردا و نگرانی‌های روزمره ذهنم رو شلوغ می‌کردن.
۳ تکنیک ساده برای تضمین سلامت روان و زندگی آرام
زندگی آهسته یعنی لحظه‌های پُر از حس
بعد یه روز فهمیدم که زندگی آهسته، این نیست که ما بلأخره یه روز پیدا کنیم که ذهنمون خالی از فکر باشه. بلکه باید لحظه‌هامون رو پر از احساس کنیم.
مثلاً همین وقتایی که توی آشپزخونه‌م، دارم یه غذای جدید درست می‌کنم. چون این غذا رو قبلاً نپختم، نمی‌تونم بی‌دقت و سرسری انجامش بدم. باید ببینم، لمس کنم، بو کنم، بچشم. این یعنی همه حواسم، توی لحظه حال متمرکز می‌شه.
زندگی آهسته با کاشت سبزی در خانه
توجه به جزئیات، راهی برای آرامش ذهن
همین که دستم نون‌های خشک رو خرد می‌کنه، صدای خش‌خش‌شون زیر انگشت‌هام حس می‌شه، همین که پیاز رو توی روغن می‌ریزم و کم‌کم طلایی می‌شه و بوش توی آشپزخونه می‌پیچه، ذهنم یه جورایی خالی می‌شه.
نه به این معنی که هیچ فکری ندارم، بلکه دیگه هزار تا چیز توی سرم نیست. فقط این لحظه‌ست، فقط این صداها و بوها و حرکات.
۳ نکته برای آوردن طبیعت به داخل خانه
زندگی آهسته، یه سبک احساس کردنه
اینجا فهمیدم که زندگی آهسته یه سبک فکر کردن نیست، یه سبک احساس کردنه. یه روش برای رها کردن همه اون چیزایی که توی سرت شلوغش کردن، فقط با همین کارای کوچیکی که روزمره انجام می‌دی.
وقتی بخار از قابلمه بلند می‌شه و عمیق نفس می‌کشم، این همون مدیتیشنه. وقتی قاشق رو توی سوپ می‌چرخونم و مزه‌ش رو می‌چشم، این یعنی بودن در لحظه.
مرغ بریان ایتالیایی: لذت زندگی در لحظه
لذت در سادگیه، نه در چیزای عجیب و گرون
وقتی از یه سوپ ساده که با چیزای اضافی درست شده، یه کاسه‌ی گرم و دلنشین می‌سازم، این یعنی خوشبختی میتونه توی همین چیزای کوچیک باشه و لزوما برای خوشبختی نیاز نیست دنبال چیزای گرون و عجیب باشیم.
و این همون چیزیه که از سبک زندگی آهسته یاد گرفتم. اینکه قرار نیست دنیای بیرون آروم بشه تا من آروم بشم. قرار نیست وقت خالی پیدا کنم تا از لحظه‌هام لذت ببرم. خودم باید لحظه‌هایی بسازم که توش، همه‌چی دقیقاً همون‌طور که باید باشه.
یه قاشق از سوپ رو برمی‌دارم، نفس می‌کشم و زندگی می‌کنم
یه قاشق از سوپ ساده رو برمی‌دارم، عمیق نفس می‌کشم، چشمام رو می‌بندم، و مزه‌ش می‌کنم.
همین کافیه. همین یعنی زندگی.